Darmowy kredyt – czy to naprawdę możliwe? Jak dobrze wiemy, umowy kredytowe stanowią podstawę współpracy między kredytobiorcami a instytucjami finansowymi. Określają one zasady finansowe, harmonogram spłat oraz wszelkie koszty związane z kredytem. Jednakże zdarza się, że zawierają one błędy lub niejasności, które mogą działać na szkodę konsumentów. Co w takich sytuacjach? Klient banku może skorzystać z sankcji kredytu darmowego (SKD) i zwrócić jedynie pożyczony kapitał bez dodatkowych opłat (potocznie mówiąc – kredyt za darmo). Niniejszy artykuł omawia najważniejsze aspekty SKD, warunki, które trzeba spełnić oraz praktyczne wskazówki dla kredytobiorców.
Podstawy prawne sankcji kredytu darmowego
Sankcja kredytu darmowego (kredyt za darmo) jest regulowana przez artykuł 45 ustawy o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 roku. Zgodnie z tym przepisem jeśli kredytodawca narusza określone przez nią zasady, konsument ma prawo zwrócić jedynie pożyczony kapitał bez odsetek i innych kosztów. Przepisy te dotyczą umów kredytowych zawartych po 18 grudnia 2011 roku i obejmują kredyty gotówkowe, konsolidacyjne oraz pożyczki pozabankowe. Nie dotyczą one jednak kredytów hipotecznych, usług maklerskich, kredytów pracowniczych bez oprocentowania ani odwróconych kredytów hipotecznych.
Dodatkowe warunki skorzystania z sankcji kredytu darmowego
Przede wszystkim umowa kredytowa musi być zawarta w formie pisemnej i zawierać wszystkie wymagane przez prawo elementy, takie jak:
- Rodzaj kredytu,
- Całkowita kwota kredytu,
- Czas obowiązywania umowy,
- Termin i sposób wypłaty kredytu,
- Stopa oprocentowania oraz rzeczywista roczna stopa oprocentowania,
- Zasady i termin spłaty.
Ponadto kredytobiorca musi zgłosić swoje roszczenia najpóźniej rok po zakończeniu umowy kredytowej. Jeśli kredyt został spłacony, konsument ma prawo żądać zwrotu nadpłaconych środków, które nie były związane z kapitałem pożyczonym.
Kredyt za darmo – przypadki naruszeń
Najczęstsze przypadki naruszeń przez kredytodawców obejmują:
- Przekroczenie dodatkowych kosztów kredytu określonych w ustawie, poza odsetkami.
- Niewskazanie w umowie precyzyjnych informacji dotyczących rodzaju kredytu, jego kwoty, okresu obowiązywania, sposobu wypłaty, oprocentowania, RRSO, a także zasad i terminów spłaty.
- Nieuwzględnienie informacji o kosztach związanych z kredytem.
- Zawarcie umowy kredytowej w niewłaściwej formie (nie pisemnej).
Jeśli kredytobiorca dostrzeże nieprawidłowości w umowie, powinien złożyć pisemne oświadczenie do kredytodawcy o skorzystaniu z SKD. W takim oświadczeniu konieczne jest dokładne wskazanie zauważonych nieprawidłowości. Dokument ten można złożyć osobiście w siedzibie instytucji finansowej, bądź przesłać pocztą na adres jej centrali.
Skutki prawne skorzystania z sankcji kredytu darmowego
Skorzystanie z sankcji kredytu darmowego skutkuje zwrotem przez kredytobiorcę jedynie pożyczonego kapitału, bez odsetek i innych kosztów. Jeśli konsument znajduje się w trakcie spłacania kredytu, złożenie oświadczenia o SKD powoduje, że dalsze spłaty są wolne od dodatkowych kosztów. Natomiast jeśli kredyt został już spłacony, konsument ma prawo żądać zwrotu nadpłaconych środków.
Przykład zastosowania sankcji kredytu darmowego
Wyobraźmy sobie kredytobiorcę, który zawarł umowę kredytu konsumenckiego na kwotę 50 000 zł z bankiem. Po pewnym czasie zauważył, że umowa nie zawiera informacji o RRSO. Zgodnie z przepisami kredytobiorca może złożyć pisemne oświadczenie o skorzystaniu z SKD, domagając się zwrotu nadpłaconych odsetek i kosztów. Niestety, banki często niechętnie reagują na roszczenia kredytobiorców, co może prowadzić do konieczności skierowania sprawy do sądu. Chociaż postępowania sądowe mogą być czasochłonne, często opłaca się podjąć ten trud, zwłaszcza gdy istnieje możliwość odzyskania nadpłaconych środków.
Sankcja kredytu darmowego – rosnące zagrożenie dla banków w Polsce
Banki w Polsce mogą wkrótce stanąć w obliczu fali pozwów dotyczących SKD. Klienci coraz częściej kwestionują umowy kredytowe, domagając się uznania ich za niezgodne z ustawą o kredycie konsumenckim. Pomagają im w tym kancelarie prawne, takie jak Kancelaria Nowak, Dyś i Wspólnicy, które oferują profesjonalną pomoc w analizie umów kredytowych oraz w przygotowaniu niezbędnych dokumentów.
Analiza raportów kwartalnych ośmiu giełdowych banków za I kwartał 2024 roku wykazała, że tylko PKO BP i Millennium Bank informują o postępowaniach związanych z SKD. PKO BP ujawnia, że na koniec I kwartału 2024 roku prowadziło 1 520 spraw o SKD o łącznej wartości 29,2 mln zł. Bank podał również dane z końca 2023 roku, gdy przeciwko niemu toczyło się 1 159 spraw o SKD, czyli liczba takich postępowań zwiększyła się o 361 w zaledwie jeden kwartał. Millennium Bank natomiast podał, że na koniec I kwartału 2024 roku otrzymał 532 pozwy zarzucające mu błędy w umowie o kredyt konsumencki.
Pozostałe banki, takie jak mBank S.A., Santander Bank Polska, BNP Paribas, Pekao S.A., ING Bank Śląski i Alior Bank, nie ujawniają informacji o SKD w swoich raportach. Możliwe przyczyny milczenia to chęć uniknięcia rozgłosu i obawa banków przed wzrostem roszczeń konsumenckich.
Kredyt za darmo – podsumowanie
Sankcja kredytu darmowego stanowi istotne narzędzie ochrony praw konsumentów w przypadku błędów w umowach kredytowych. Kredyt za darmo daje możliwość zwrotu jedynie kapitału pożyczonego, bez dodatkowych kosztów, co może znacznie odciążyć kredytobiorcę. Aby skorzystać z SKD, konieczne jest dokładne zrozumienie warunków umowy kredytowej oraz przepisów prawa. W przypadku wątpliwości warto skorzystać z pomocy profesjonalnych prawników, którzy pomogą w dochodzeniu swoich praw.
Jeśli posiadasz kredyt gotówkowy i zastanawiasz się, czy przysługuje Ci kredyt za darmo, zapraszamy do skontaktowania się z nami. Nasz zespół ekspertów z Kancelarii Prawnej Nowak, Dyś i Wspólnicy oferuje bezpłatną analizę umowy kredytowej.