Czy PKO BP S.A. może pobierać odsetki od prowizji? 

Odsetki od prowizji PKO BP – czy pobieranie ich przez bank jest zgodne z prawem? Jeśli jesteś kredytobiorcą ze zobowiązaniem w PKO BP, powinieneś poznać swoje prawa. Dowiedz się, czy wysokość spłacanych przez Ciebie rat jest prawidłowa.

Odsetki stanowią wynagrodzenie za korzystanie z cudzych pieniędzy lub rzeczy zamiennych. W umowie strony ustalają wysokość odsetek (odsetki kapitałowe). Ponadto w zależności od stanu faktycznego, w razie przedłużającego się korzystania, mogą pojawić się również odsetki za opóźnienie. Ich wysokość jest ściśle uzależniona od należności głównej oraz czasu, w którym następuje korzystanie z rzeczy. Przedmiotem niniejszego artykułu jest pochylenie się nad kwestią czy bankowi należą się odsetki kapitałowe od dodatkowej kwoty, niebędącej przedmiotem umowy, jednak z pewnych względów doliczonej do kapitału kredytu. Na potrzeby artykułu dla zachowania jego przejrzystości, Autorka posłużyła się określeniem „kredyt”, jednak treść jest adekwatna również do umów pożyczki.

W ramach omawianej materii, pozostając na płaszczyźnie odsetek kapitałowych, kluczowe jest rozróżnienie dwóch istotnych elementów:

• należności głównej,
• oraz należności ubocznej.

Odsetki mogą być naliczane jedynie od tej pierwszej kategorii. Odpowiadając na zadane powyżej pytanie, należnością główną jest zawsze kwota udzielonego kredytu. Jest to suma pieniężna, o którą wnioskuje Klient i która znajduje się w umowie kredytu, a następnie jest przez Bank wypłacana. Jest ona określana już w pierwszych postanowieniach umowy. Do należności głównej nie należą żadne z dodatkowych opłat związanych z kredytem, jak przykładowo: prowizja za udzielenie kredytu, opłata dodatkowa za podpisanie aneksu czy też składki ubezpieczenia spłaty kredytu.

Prowizja jest opłatą dodatkową, która należy się bankowi z tytułu samego faktu udzielenia kredytu. Kredytobiorca uiszcza ją przy zawieraniu umowy kredytu lub w dniu jego uruchomienia. Wskazać należy, że bank nie ma obowiązku pobierania tego rodzaju prowizji. Prowizja określana jest jako procent kwoty kredytu i wyrażana jako konkretna kwota już w umowie kredytowej. Zdarzają się sytuacje, w których kwota prowizji jest dość wysoka. Może to stanowić ekonomiczne wyzwanie dla konsumenta, który znajdując się w potrzebie pozyskania finansowania, zobowiązany jest do jednorazowej zapłaty kilku tysięcy złotych. Z tego powodu banki „wychodząc naprzeciw” potrzebom Klientów, proponują tzw. kredytowanie prowizji, tj. doliczenie jej wartości do kwoty kapitału kredytu.

Takie działanie pozornie zmniejsza finansowe obciążenie konsumenta na etapie zawierania umowy kredytu z PKO BP. Niestety, rodzi negatywne konsekwencje na etapie jej wykonywania. Z jednej bowiem strony, jak już wcześniej wspomniano, Klient zobowiązany jest do uiszczenia prowizji przy udzielaniu kredytu. Natomiast z drugiej strony – doliczenie jej do kredytu stanowi przyczynę wzrostu zobowiązania Kredytobiorcy poprzez zwiększenie kwoty należności głównej. Taka kwestia nie była poruszana na etapie wnioskowania o kredyt. W konsekwencji zwiększa się wartość uiszczanych odsetek umownych, które stanowią pewien określony (stale lub zmiennie) procent od kwoty głównej.

Poprzez takie działanie Kredytobiorca zostaje obciążony przez PKO BP dodatkową kwotą stanowiącą różnicę między wartością odsetek naliczonych od należności głównej zwiększonej o wartość prowizji, a wartością odsetek naliczonych od należności głównej. Pojawiają się zatem istotne pytania, m.in.

• Jaką kategorię kosztu stanowi ta różnica?
• Czy strony w umowie przewidziały dodatkowy rodzaj odsetek od prowizji PKO BP?
• Kwestie informacyjne: Czy PKO BP powiadomił konsumenta o tym, że realna wysokość odsetek będzie wyższa, niż początkowo zakładał?
• Czy takie postanowienie umowne jest sformułowane w sposób błędny, czy może stanowi zapis abuzywny wprowadzający nieuczciwą praktykę naruszającą interes Konsumenta?

Odpowiadając na pytanie główne niniejszego artykułu, warto wrócić do definicji odsetek. Należy zwrócić uwagę na fakt, że skoro odsetki stanowią wynagrodzenie za korzystanie z pożyczonych od PKO BP pieniędzy, a z prowizji Klient nie mógł korzystać, ponieważ nigdy nie została oddana do jego dyspozycji, należy udzielić odpowiedzi przeczącej. PKO BP (ani inny bank czy instytucja pożyczkowa) nie jest uprawniony do naliczania odsetek od prowizji za udzielenie kredytu.

Jeśli PKO BP stosuje nieuczciwe praktyki względem Konsumenta, nie przestrzega obowiązku informacyjnego wobec kredytobiorcy, nie informując go całkowitych kosztach kredytu – po stronie kredytobiorcy istnieje możliwość sądowego dochodzenia roszczeń (ochrona konsumenta). Sankcja kredytu darmowego oznacza brak obowiązku zapłaty przez Klienta na rzecz PKO BP odsetek oraz innych kosztów okołokredytowych. Klient zwraca jedynie to, co bank początkowo wypłacił (należność główną). W takiej sytuacji możemy mowić o tzw. kredycie darmowym, czyli z pominięciem wynagrodzenia dla banku. W praktyce oznacza to, że Klient nie jest zobowiązany do zapłaty żadnych odsetek, a przy kredytach w całości spłaconych PKO BP będzie zobowiązany do zwrotu wszystkich kwot przewyższających wartość wypłaconego kapitału kredytu. Dzieje się tak ze względu na zawarcie przez bank w treści umowy postanowień abuzywnych, które godzą w interes Klienta. Warto zatem zgłosić swoją umowę do analizy prawnej do wyspecjalizowanej w temacie kancelarii i przekonać się czy istnieje szansa na skorzystanie z sankcji kredytu darmowego.

autorka artykułu: apl. radc. Natalia Korulczyk

Bądź na bieżąco, obserwuj profile Kancelarii w social mediach.