Tematyka kredytów frankowych nieustannie wzbudza zainteresowanie wśród kredytobiorców, prawników i opinii publicznej. W ostatnich latach zapadło wiele orzeczeń sądów powszechnych, Sądu Najwyższego oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), które wzmacniają ochronę praw konsumentów. Działania te wynikają z dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r., która chroni konsumentów przed stosowaniem nieuczciwych warunków umów.
Ochrona dla frankowiczów ze spłaconymi kredytami frankowymi
Na podstawie aktualnej linii orzeczniczej sądy uznają, że ochrona konsumencka obejmuje nie tylko osoby spłacające kredyty, ale również tych, którzy kredyt spłacili w całości. TSUE w wyroku z dnia 16 marca 2023 r. (C-6/22) uznał, że ochrona wynikająca z dyrektywy 93/13/EWG obowiązuje także po zakończeniu wykonania umowy. W związku z tym kredytobiorcy, którzy spłacili swój kredyt frankowy, mają możliwość dochodzenia swoich praw przed sądem.
Czy roszczenia frankowiczów ulegają przedawnieniu?
Kluczowe pytanie brzmi: Czy możliwość dochodzenia przez kredytobiorców swoich praw jest ograniczona czasowo? Innymi słowy, czy roszczenia frankowiczów, którzy spłacili kredyt w całości, ulegają przedawnieniu?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, najpierw trzeba ustalić, jakiego rodzaju roszczenia może mieć kredytobiorca wobec banku, gdy umowa frankowa zawiera wadliwe zapisy. W przypadku całkowitej spłaty kredytu pozew dotyczy wyłącznie żądania zapłaty konkretnej kwoty. To roszczenie, jako majątkowe, zgodnie z kodeksem cywilnym ulega przedawnieniu.
Terminy przedawnienia roszczeń frankowiczów
Dla roszczeń konsumentów, których termin rozpoczął się po 9 lipca 2018 r., okres przedawnienia wynosi 6 lat. Roszczenia konsumentów, których termin przedawnienia zaczął się przed 9 lipca 2018 r., przedawniają się po 10 latach.
Kiedy zaczyna się bieg terminu przedawnienia?
Przez wiele lat w doktrynie istniały różne teorie dotyczące początku biegu terminu przedawnienia. Rozważano następujące momenty:
- dzień zawarcia umowy kredytu,
- wypłaty kwoty kredytu,
- płatności każdej raty kredytu.
Orzecznictwo TSUE oraz Sądu Najwyższego rozwiązało te wątpliwości. W uchwale z dnia 21 maja 2021 r. (III CZP 6/21), Sąd Najwyższy stwierdził, że bieg terminu przedawnienia roszczeń konsumenta nie może rozpocząć się przed momentem, gdy konsument dowiedział się (lub powinien był się dowiedzieć) o nieuczciwym charakterze postanowień umownych. Dopiero wtedy mógł on wystąpić do banku z żądaniem zwrotu świadczenia.
Dowiedzenie się o wadliwości umowy a przedawnienie
Zatem w świetle aktualnego orzecznictwa termin przedawnienia dla kredytobiorców, którzy spłacili kredyt frankowy, zaczyna się, gdy dowiedzą się oni o wadliwości swojej umowy. W praktyce sądowej moment ten często utożsamia się z dniem złożenia reklamacji w banku. Złożenie reklamacji zazwyczaj oznacza, że kredytobiorca zyskał świadomość wad umowy. Nie ma przy tym znaczenia, ile czasu upłynęło od całkowitej spłaty kredytu – może to być rok, pięć lat lub więcej.
Przerwanie biegu przedawnienia – jak to zrobić?
Bieg przedawnienia roszczeń kredytobiorców może zostać przerwany. Najczęstszym sposobem jest wniesienie pozwu do sądu. Złożenie pozwu przed upływem terminu przedawnienia chroni frankowiczów przed negatywnymi skutkami jego upływu, czyli brakiem możliwości skutecznego dochodzenia roszczeń wobec banku.
Czy frankowicze mają jeszcze czas na działanie?
Kredytobiorcy, którzy spłacili swój kredyt frankowy i nie złożyli reklamacji związanej z nieuczciwymi zapisami umowy, nadal mogą podjąć odpowiednie kroki. Przedawnienie roszczeń frankowiczów nie następuje bezpośrednio po spłacie kredytu – decyduje o tym moment uzyskania wiedzy o wadliwości umowy.
Z kolei osoby, które złożyły reklamację, ale nie skierowały sprawy do sądu, powinny mieć na uwadze, że ich roszczenia mogą ulec przedawnieniu.
Jeśli spłaciłeś swój kredyt frankowy i chcesz się dowiedzieć, czy możesz odzyskać część pieniędzy, skontaktuj się z kancelarią frankową z Lublina. Eksperci z Kancelarii Nowak, Dyś i Wspólnicy sprawdzą zapisy umowy kredytu frankowego pod kątem klauzul abuzywnych i możliwości odzyskania rekompensaty od banku.
autorka artykułu: radca prawny Paulina Nizio-Tracz
Bądź na bieżąco, obserwuj profile Kancelarii w social mediach.